ประวัติการพัฒนายา Anti-Biotic

ยากลุ่มนึงที่หลายคนรู้จักกันเป็นอย่างดี มีการค้นคว้ามาอย่างยาวนานคือยากลุ่ม Anti-Biotic 

วันนี้เรามาดูประวัติการพัฒนายาในกลุ่มนี้ทุกตัวกันแบบคร่าวๆครับ

Anti-Microbial ตัวแรกที่สังเคราะห์ขึ้นมาได้คือ salvarsan 

โดย Ehrlich ปี 1910 ข้อบ่งใช้ ใช้ในโรค syphilis 

ต่อมาในปี 1935 มีการสังเคราะห์ sulfonamides 

โดย Domagk และ คณะ 

ในปี 1928 Fleming ค้นพบ penicillin  ซึ่งเกิดจากสารตัวนึงใน 

รา Penicillium ผลิตออกมาทไให้เชื้อStaphylococcus aureus 

แต่ได้นำมาใช้ในการรักษาก็รอไปจนถึงปี 1940 

ในช่วงสงครามโลกครั้งที่ 2 

ในปี 1944, ได้มีการค้นพบ ยา streptomycin

(เป็นกลุ่มaminoglycoside)ถูกค้นพบจาก ดินที่มีเชื้อ 

bacterium Streptomyces griseus ปะปนอยู่  

ซึ่งยา Anti-Biotic กลุ่ม chloramphenicol,

tetracycline, macrolide, และ glycopeptide(ตย.vancomycin)ก็ถูกค้นพบจากดินเช่นกัน

ปี 1956 ค้นพบ Vancomycin 

ในปี 1962 ก็ได้มีการสังเคราะห์ Anti - Biotic หลายตัวเช่น 

nalidixic acid, quinolone เป็นต้น

ปี 1960 มีการพัฒนายา Cephems 

ปี 1967 พัฒนายา  first-generation cephems

ปี 1974 พัฒนายา  second-generation cephems

ปี 1980 พัฒนายา  third-generation cephems

ปี 1983 พัฒนายา  carbapenem 

ปี 1986 พัฒนายา  new quinolones

จนมาถึงปัจจุบันนี้ มียา Anti-Biotic หลายกลุ่มมากที่ถูกพัฒนาออกมาเพื่อรักษาคนไข้ แต่มีสิ่งนึงที่พัฒนาตามมาด้วยตลอดคือ เชื้อโรคก็มีการพัฒนาตัวเองให้ทนต่อยาได้ดียิ่งขึ้น จนปัจจุบันนี้ปัญหาเชื้อดื้อยาถือว่เป็นปัญหาในระบบสาธารณสุขในหลายประเทศโดยประเทศในเขตร้อนชื้นมักจะพบเชื้อ Gram Negative มากกว่า Gram Positive โดยทางฝั่งเมืองหนาวจะพบปัญหาเชื้อดื้อยา Gram Positive มากกว่านั้นเอง ปัญหาคือ ประเทศที่เป็นผู้คิดค้นวิจัยคือประเทศฝั่งตะวันตกซึ่งเป็นเมืองหนาว ก็จะพัฒนายาAnti-Biotic ที่ฆ่าเชื้อโรค Gram Positive เป็นหลัก ทำให้ตอนนี้ปัญหาเชื้อดื้อยาในประเทศร้อนชื้น นับไทยไปด้วย ถือเป็นปัญหาที่ค่อนข้างรุนแรงทีเดียว ซึ่งปัญหาที่ทำให้เกิดเชื้อดื้อยามีหลายสาเหตุมาก เรียกว่าเละทั้งระบบ ตั้งแต่ แพทย์สั่งจ่ายยาฆ่าเชื้อโดยไม่รอผลเพาะเชื้อ ร้านขายยาให้ยาฆ่าเชื้อแก่คนไข้โดยไม่จำเป็น ในฟาร์มปศุสัตว์ก็ใช้ยาฆ่าเชื้อผสมอาหารให้สัตว์กิน ตอนนี้ก็เริ่มมีการรณรงค์ การใช้ยาฆ่าเชื้อแบบสมเหตุสมผล (RDU)

ในเมืองไทยกันแล้วนะครับ

ก็ถ้าไม่อยากให้อนาคตไม่มียาฆ่าเชื้อใช้ ก็ช่วยๆกันทุกฝ่ายนะครับ 

ใช้ยาฆ่าเชื้อเมื่อจำเป็น

ขอบคุณครับ

ภก.ภูริทัต ว่องพุฒิพงศ์

อ้างอิงจาก

JMAJ, March/April 2009